Emtia piyasasında, bakır fiyatlarında görülen sert hareketler bakırın özellikle ABD ekonomisi için petrolün önüne çıkabileceği öngörülerini tekrar öne çıkarırken, petrolün de hala geniş kullanım alanı göz önünde bulundurulduğunda bu öngörü tartışmalı hale geliyor.
ABD’nin bakır ithalatına yönelik tarife tehdidi, bakır fiyatlarının rekor seviyelere çıkmasına yardımcı oldu.
Tarife tehditlerinin yanı sıra özellikle Çin’in bakır talebinin artması ve küresel çapta bu ürünün arzında yaşanan sıkıntılar fiyatları rekor seviyelere taşıdı.
Çin’de emlak piyasasında görülen sıkıntılara karşın elektrikli araç ve yenilenebilir enerji alanlarındaki faaliyetlerin yoğun şekilde devam etmesi bakıra talebi artırıyor.
Analistler, bakırın bir çok alanda kullanılan kritik bir ürün olduğunu belirterek, ABD Başkanı Donald Trump’ın endüstriyel bakır ithalatını ulusal güvenlik açısından potansiyel bir risk olarak görmesiyle birlikte bu ürünün öneminin daha da arttığını ifade etti.
Küresel ekonomik aktivitenin gidişatında önemli bir yere sahip olan bakır enerji üretimi, iletimi ve depolanmasından sorumlu olan küresel bilgi ekonomisinin merkezinde yer alıyor. Bakır böylece veri paylaşımında da önemli bir bileşen olarak öne çıkıyor.
Bakırın libresi 5,33 dolarla tarihi zirveyi test etmişti.
Geçen yıllarda da bakırda görülen sert hareketler, bu ürünün petrolün önüne geçebileceği öngörülerine neden olmuştu.
TRUMP’IN FOSİL YAKIT ÜRETİMİNİ ARTIRMA HAMLELERİ
Bakırın özellikle ABD ekonomisinde petrolün yerini alana kadar, öngörülere karşın petrolün hala kullanım alanı ve küresel ekonomideki önemi hesaba katılınca, bu öngörünün gerçekleşmesinin zor olabileceği tahmin ediliyor.
Petrol, ulaşım, araçların yakıt kullanımı, hanelerin ısınması, fabrikaların enerji ihtiyacı, tarım başta olmak üzere çok geniş bir kullanım alanına sahip.
Rusya-Ukrayna savaşının ardından ülkeler yeşil enerji üretimi için çalışmalara daha çok ağırlık verse de bu petrolün öneminde kayda değer bir azalışa neden olmadı.
Elektrikli araç üretiminin yaygınlaşmasına karşın fosil yakıtlarla kullanılan araçların yerini tamamen alması gibi bir durum şu anda söz konusu değil.
Analistler, ABD Başkanı Donald Trump’ın fosil yakıt üretimini artırmaya yönelik yeni politikalarının etkilerinin yakından takip edildiğini belirtti.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, “Bakırın önemli bir hale geleceği doğru. Özellikle son dönemde bakır tarafında talebin arttığını görüyoruz. Tüm dünyada küresel talepte artış var.” dedi.
Bunun en büyük sebebinin özellikle yenilenebilir enerji ve elektrikli araçlara talebin artması olduğunu belirten Ergezen, bu iki sektörün küresel çaptaki büyüme oranlarına dikkati çekti.
Yenilenebilir enerji ve elektrikli araç sektörlerinde özellikle Çin tarafında çok ciddi bir büyüme olduğunu vurgulayan Ergezen, Çin’in elektrikli araçlarda neredeyse dünyada çok etkin bir konuma geldiğini kaydetti.
Ergezen, böyle olunca da doğal olarak bakır talebinde artış görüldüğünü ifade etti.
Bakırda talep tarafındaki artışın devam edeceğinin bir gerçek olduğunu aktaran Ergezen, “Bakır çok daha ön plana çıkan bir emtia haline gelmiş durumda. ‘Peki petrolün yerini alabilecek mi?’ diyebilmemiz için henüz çok erken.” ifadelerini kullandı.
Ergezen, petrolün emtia piyasasında anlık olarak dünyada en fazla işlem gören ürün olduğunu vurguladı.
Petrolün emtia piyasasında çok ciddi talebi olan ürün olduğunu, sadece otomotiv sektöründe değil birçok alanda kullanıldığını dile getiren Ergezen, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yani günlük hayatımızda gördüğümüz, kullandığımız birçok eşyanın ham maddesi aslında petrol. Böyle olunca bakırın doğal olarak petrolün yerini alabilmesi çok mümkün değil veya en azından bu kadar geniş bir kullanım alanı bulabilmesi çok fazla mümkün olmayacak. O yüzden ben bunun petrolün yerini alabileceği konusundaki yorumları çok iyimser yorumlar ve gerçekçi olmayan yorumlar olarak görüyorum.”
TRUMP’IN OTOMOTİV SEKTÖRÜNE YÜZDE 25’LİK GÜMRÜK VERGİSİ
Ergezen, ABD Başkanı Donald Trump’ın otomotiv sektörüne yüzde 25 gümrük vergisi uygulama kararının özellikle ABD tarafında fosil yakıtları kullanan otomobillerin daha fazla gündemde olmasına yol açabileceğini belirtti.
ABD’de elektrikli otomobillere talep olduğunu ancak bu elektrikli otomobillerin Tesla haricinde genellikle dışarıdan ithal edilen araçlar olduğunu ifade eden Ergezen,
“Bir kere buradaki talebin kesileceğini söyleyebiliriz. Bu talebin kesilmesiyle birlikte geleneksel araçlardaki talebin daha fazla olacağını söylememiz mümkün.” ifadelerini kullandı.
ABD’de paladyum, platin gibi otomotiv sektöründe kullanılan ama fosil yakıtlara dayalı ham maddelerin ön plana çıktığının görülebileceğini dile getiren Ergezen, sözlerini şöyle tamamladı:
“Ama genel olarak otomotiv sektöründe elbette ilave verginin geliyor olması burada ekonomileri yavaşlatma etkisini öne çıkaracak. ABD tarafında belki talebin arttığını görebiliriz. Bu durum ABD ekonomisini destekleyebilir ama küresel ekonomi açısından bir miktar sıkıntılı. Burada her zaman konuştuğumuz Trump’ın uygulamış olduğu vergilerin, ilave kısıtlamaların dünya ticaretini yavaşlatma etkisi çok daha ön plana çıkacaktır. Bunun etkisinin de doğal olarak sadece tek bir emtiada değil, birçok emtiada görme ihtimalimiz mümkün. Kıymetli metaller ve petrol dahil bunu görebiliriz.”
